De meeste zalm wordt gekweekt in netten of kooien in rivieren, meren of de zee. Dat heeft voordelen. Het vraagt bijvoorbeeld minder land en energie vergeleken met op land geproduceerd vlees. Maar er zijn potentieel ook nadelen, die de ASC-zalmstandaard beoogt te minimaliseren.

Een van de best gedocumenteerde en beschreven mogelijke gevolgen van dit type kweek is het risico dat er kweekzalm ontsnapt. Maar waarom is dit een reden tot zorg en wat doen de industrie en het ASC hieraan? 

De gevolgen van ontsnappingen

Waarom is het een probleem als kweekzalm ontsnapt en in het wild terechtkomt? Dit is vooral een reden tot zorg in gebieden waar ook wilde zalmpopulaties voorkomen. Er bestaat namelijk het gevaar dat de kweekzalm zich voortplant met wilde populaties, waardoor hun genetische diversiteit wordt aangetast. De ontsnapte kweekzalm kan de wilde zalm ook wegconcurreren of ziekten overdragen. Hoewel uit verschillende studies is gebleken dat de gevolgen van de ontsnappingen op wilde populaties variëren, moeten er voorzorgsmaatregelen worden getroffen om mogelijke gevolgen voor het milieu te beperken. Daarom bevat de ASC-zalmstandaard een aantal vereisten om ontsnappingen te voorkomen. 

Wat zegt de ASC-zalmstandaard over ontsnappingen?

In de ASC-zalmstandaard staan een aantal eisen die ontsnappingen moeten voorkomen. Niet alleen mogen er niet meer dan 300 vissen in de voorgaande productiecyclus zijn ontsnapt, kwekerijen moeten er ook voor zorgen dat ze het aantal ontsnapte vissen nauwkeurig kunnen tellen en ze moeten deze gegevens openbaar maken. Voor ASC-certificering moeten ze kunnen aantonen dat ontsnappingen worden voorkomen en het personeel daarvoor getraind wordt. Maatregelen kunnen bestaan uit het testen van de netsterkte, de juiste maaswijdte, het beheer van roofdieren en het rapporteren van risicogebeurtenissen.

Dit is belangrijk omdat gecertificeerde kwekerijen volgens de ASC-zalmstandaard ontsnappingen proactief moeten voorkomen door deze controles in hun werkroutines op te nemen.

 Wat doet de industrie om ontsnappingen te voorkomen? 

Verantwoordelijke zalmkwekers weten dat ze de plicht hebben om het milieu, dat ze met wilde zalm, andere dieren en andere mensen delen, te beschermen. Elke verantwoordelijke zalmkweker neemt ontsnappingspreventie zeer serieus en werkt hiervoor samen met lokale belanghebbenden. 

Een voorbeeld hiervan is Grieg Seafood in Noorwegen. De film hieronder komt uit een documentaireserie van een onafhankelijke journalist en gaat in op ontsnappingspreventie. Hij werkt samen met lokale belanghebbenden en onderzoekers om de fjord op kweekzalm te controleren. 

 

 

Deze inspanningen lijken hun vruchten af te werpen. In 2013 was 3 procent van de in de fjord gevangen zalm kweekvis, in 2019 was dit nog maar 0,2 procent. Grieg werkt samen met ‘rivierwachters’, een groep wetenschappers en andere mensen die de wilde zalm beschermen. Ze monitoren de fjord en met hun bevindingen dragen ze bij aan toekomstige inspanningen om wilde populaties te beschermen. 

Waarom ontsnappen er nog steeds kweekvissen? 

Ondanks alle inzet duiken er nog steeds af en toe berichten op over massale ontsnappingen uit zalmkwekerijen. Dit heeft verschillende oorzaken, zoals technische mankementen of stormen die de netten beschadigen. Slecht weer kunnen we niet voorkomen, maar de kweeksector is innovatief en dynamisch. Kwekers zijn altijd op zoek naar nieuwe oplossingen voor deze risico’s. Dankzij nieuwe technologie worden de netten sterker en veerkrachtiger. Andere risico’s kunnen worden voorkomen door goede training van het personeel en door een verantwoorde en gezamenlijke aanpak, zoals Griegs documentaire laat zien. Zalmkwekers moeten hun verantwoordelijkheid nemen om ontsnappingen te voorkomen. Ze moeten zich dus ten allen tijde bewust zijn van de risico’s en leren van bijna-ongelukken. En dat is precies wat we met de ASC-zalmstandaard willen bereiken.